Na de wolkbreuk

Koud had de aannemer zijn koffers gepakt, de pontons netjes afgemeerd en zijn vakantie aangevangen, of een wolkbreuk van epische proporties testte de waterkerende werking van de nieuwe Grebbeliniedijk. Alle reden om een bezorgde blik op het terrein te gaan werpen.

Op de plek waar straks de woonboten komen te liggen was de damwand tijdens het werk verzakt geraakt. De gevolgen waren direct merkbaar. De Eem zocht ter plekke een nieuwe bedding; een poging om zich te verenigen met de oude rivierloop die Meander heeft aangelegd in de achtertuin?

Bij het terrein voor het Huis van de Watersport was het Eemwater wel nog netjes achter de damwanden gebleven. Slechts hemelwater vormde enorme plassen op de kleilaag. Het was goed zichtbaar dat het terrein nog niet in profiel ligt. Tussen de Eem en de dijk is nu nog een holte aanwezig, waarin het water zich ophoopt.

Straks moet het regenwater vanaf de dijk via ons terrein worden afgevoerd naar de Eem. Hiervoor is een mooi terreinprofiel uitgedacht, waarbij roostergoten het water tussen de dijk en het Huis van de Watersport verzamelen en afvoeren naar de Eem. Zogenaamde molgoten voeren het overige water van het terrein af. Het groene dak op de loods zorgt er verder voor dat een deel van het hemelwater wordt opgenomen door de mos sedum dakbedekking en wordt verdampt. Niet al het water hoeft dus naar de Eem te vloeien.

Op 28 juli 2014 leidde de wolkbreuk nog niet tot problemen met de waterkering. Met name de gunstige wind hielp de afvoer van het water uit het achterland naar het Eemmeer. Bij andere windrichtingen kan er ook nog stuwing ontstaan, waardoor de Eem het water niet kwijt kan. Het water kan dan alsnog over de damwanden het terrein van het Huis van de Watersport opstromen en in de botenloods binnendringen. Daar is bij de bouw rekening mee gehouden. Er zal wel na afloop een dweil door de loods gehaald moeten worden, want wat een kroos in de Eem de laatste tijd!

Borgstelling gemeente is rond

Er zijn zo van die zaken die je beter zelf naar buiten kunt brengen dan ze via de pers te communiceren. Dat geldt bijvoorbeeld voor de garantstelling door de gemeente Amersfoort voor de lening, die de Stichting Huis van de Watersport afsluit om de nieuwbouw te financieren. Nog vóórdat het collegebesluit virtueel op de mat lag van het stichtingsbestuur, was in het AD/Amersfoortse Courant al te lezen dat roeivereniging Hemus de gemeente had gevraagd borg te staan voor zeven ton. Een misverstand, zoals er wel meer misverstanden in het artikel staan.

Toegegeven; jarenlang heeft roeivereniging Hemus gestreden voor de plek voor een nieuwe accommodatie en de woordvoering voor Hemus werd indertijd gedaan door dezelfde persoon die nu bestuurslid is van de Stichting Huis van de Watersport (en schrijft op dit blog). Dat de accommodatie nu niet door de vereniging wordt gebouwd (en gefinancierd) maar door die stichting is natuurlijk voor een buitenstaander ook lastig te onthouden. Maar het was echt de Stichting die een verzoek tot borgstelling bij de gemeente indiende.

Dat verzoek was bovendien niet om voor de volledige lening van zeven ton borg te staan. De hoogte van de lening klopt wel, maar de Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) heeft zich al voor de eerste 250.000 euro borg gesteld. Aanvullende borgstelling was dus slechts nog nodig voor de overige 450.000 euro. En die garantie is de gemeente nu bereid te geven. Het is gebruikelijk beleid in Amersfoort dat gemeentegarantie wordt verleend op basis van een positief advies van de SWS. Echt verrassend was het besluit dus niet, maar wel bijzonder prettig.

Ten slotte nog de opgelopen vertraging in het krantenartikel. Iedereen die dit blog een beetje volgt zal weten dat die niet is veroorzaakt door de ligplaatsen van de woonboten. We wachten (net als de woonboten) op het afronden van de dijkverplaatsing. En die schiet inmiddels behoorlijk op.

Voeten in de aarde

De belangrijkste reden om de dijk te verleggen en het Huis van de Watersport buitendijks te bouwen, is het verkleinen van het hoogteverschil tussen de botenloods en het water van de Eem. Dit voorkomt veel gezeul met boten tegen de dijk op, zoals de roeiers van Hemus dat nu moeten doen.
Het water van de Eem fluctueert normaal tussen 20 en 40 centimeter onder NAP. De damwand is aangebracht op 40 centimeter boven NAP, maar waar de roeiers het vlot op stappen is dit inmiddels verlaagd naar 10 centimeter boven NAP.

De botenloods wordt gebouwd op 64 centimeter boven NAP. Op de grond liggen straks betonklinkers met de dikte van 8 centimeter. Daaronder een laag zand van 5 centimeter en daar weer onder een laag puin van 30 centimeter en onder dat puin dus de kleilaag. Die kleilaag moet 80 centimeter dik zijn. Dit is nodig om het zogenaamde "piping" te voorkomen. Bij piping ontstaat een kwelstroom onder de dijk, waarbij zanddeeltjes worden weggespoeld. Als men niet oppast, spoelt de dijk weg. Een mooie uitleg van dit verschijnsel is hier te vinden. Doordat 80 centimeter klei het water niet door laat, wordt piping voorkomen.

Wie goed rekent, komt tot de conclusie dat de bovenkant van de kleilaag op 21 centimeter boven NAP moet liggen, wanneer men rekening houdt met de lagen puin, zand en klinkers die er nog op moeten. Wie rondloopt op het terrein krijgt echter de indruk dat de kleilaag fors hoger is.

Helaas klopt die waarneming, en blijkt er ergens een fout te zijn gemaakt, waardoor de 80 centimeter kleilaag te hoog is aangebracht. Gelukkig kan deze fout ook tijdig hersteld worden. Niet door nu te proberen de laag onder het kleipakket alsnog verder af te graven. Dit zou veel werk zijn en het gerommel met de klei zou ertoe leiden dat het niet dicht genoeg meer is om het water te stoppen. Er wordt gewoon voor gekozen om ongeveer de helft van de kleilaag af te graven tot de gewenste diepte.

Daarmee voldoet de kleilaag alleen niet meer aan de eisen om het water te stoppen -de 80 cm. Daarvoor kan echter een oplossing worden gevonden door óf een zachthouten damwand te slaan onder de dijk, óf door een extra kleipakket aan de binnenzijde -de landkant- van de dijk aan te brengen. Deze laatste oplossing heeft de voorkeur, maar of dat ook mogelijk is hangt af van de bomen aan die kant van de dijk. Kunnen die er tegen als daar extra klei omheen wordt gestort?

Eind augustus wordt hierover een besluit genomen. Vóór die tijd kan alvast ons terrein op de goede hoogte worden gebracht. En zo blijft de geplande startdatum voor de bouw van 25 augustus gewoon gehandhaafd. Met dank aan de creatieve geesten bij het Waterschap, die voor elk probleem meerdere oplossingen kunnen verzinnen.

Uitleg over piping van de Stichting IJkdijk

STRAKS 5: vouwen en schuiven

deel 5 van een serie over de details van het nieuwe gebouw voor Hemus.

Een beetje clubgebouw van een sportvereniging heeft een bestuurskamer. Of op zijn minst een vergaderruimte. Zo’n speciale ruimte vind je straks in het Huis van de Watersport NIET! 

Dit is niet omdat wij denken dat er bij Hemus niet vergaderd wordt. Dit is niet omdat wij vinden dat bij iemand thuis vergaderen -zoals de meeste commissies nu doen- veel gezelliger is. Waarom wel? Dit is omdat wij het gebouw zo slim mogelijk willen gebruiken.

Waar te vergaderen?

• Voor een praktisch overleg heb je een prima plek in de kantine. Niet zoals nu, naast de bar tussen de mensen die geroeid hebben. Wel helemaal aan de andere kant van de 20 meter lange kantine. Hier komen twee vergadertafels te staan waar je met je commissie terecht kunt. Staat er bij de bar muziek op? Dan kun je de speakers aan deze kant van de ruimte uit zetten. Op plafond en wand zijn akoestische maatregelen genomen, dus de verwachting is dat je hier prima zit straks. 
• Soms zijn er -ook nu al- meerdere groepen tegelijk die willen overleggen. Dan kun je ervoor kiezen op de apenrots bij de ingang te gaan zitten. Of je kiest een hoekje van het flinke dakterras uit.
• Op andere momenten heb je een grotere groep. Denk aan een coachcursus of de masterclass. Of je overleg is vertrouwelijk. Denk aan een bestuursvergadering. Of je hebt een beamer nodig. Voor deze momenten kan de vergaderplek in de kantine afgescheiden worden van de bar met een flexibele wand. Die trek je tevoorschijn uit de wand. Deze wand is geluidsisolerend.
• en voor de allergrootste vergadering? De ALV? Dan gebruik je gewoon de hele kantine. De plek van het beamerscherm is hier al op afgestemd. 

Klei, klei, klei

Piet Kunst doet verslag van de werkzaamheden:

De aannemer voltooit zijn werk aan de dijk voortvarend. Vanuit schepen wordt klei gelost op de wal. De klei komt uit drie gebieden. Het meeste komt uit Maasdriel, tegenover de sluis bij Lith in Limburg. Een ander deel komt uit de Sanderburgerwaard, in de uiterwaarden van de Nederrijn tussen Amerongen en Wijk bij Duurstede. Het laatste deel komt uit de IJssel in de buurt van Hattem (bij Zwolle).

De klei wordt “per as” naar de goede plek gebracht en daar gelost en verdicht.

Ons terrein, juist tegenover de betoncentrale van Van de Kamp is al goed zichtbaar. De damwanden staan er al. Die worden in de komende weken op de juist hoogte afgebrand en met ankers gestabiliseerd. (zodat ze niet om kunnen vallen zoals elders langs de dijk.)

De kabels en leidingen voor gas, water en elektriciteit liggen al in de grond tot de grens van ons nieuwe terrein. Het persriool en de kabel worden apart aangelegd.

Voordat de aannemer met vakantie gaat zal de fundering voor het toegangspad naar het Huis van de Watersport en de toekomstige ligplaatsen voor de woonboten klaar zijn.

Net na de vakantie wordt gestart met het fietspad op de dijk.